2024 – co przyniósł?

Działania Unii Europejskiej w 2024 roku w promowaniu zrównoważonego rozwoju w sektorze e-commerce polegały na inicjatywach regulacyjnych, aby zachęcać branżę do zmian w kierunku zrównoważonego rozwoju. Do najważniejszych inicjatyw należą:

1) Ekoprojekt coraz bliżej

ESPR (Ecodesign for Sustainable Products Regulation) rozszerza obowiązującą dyrektywę w sprawie ekoprojektu. Od lipca 2024 r. rozporządzenie wymusza na sprzedawcach i producentach, aby produkty sprzedawane w UE były trwalsze, bardziej energooszczędne oraz łatwiejsze do naprawy i recyklingu. To akt prawny wynikający z logiki Zielonego Ładu – strategii zrównoważonego rozwoju UE.

Ustanawiając wymogi dotyczące ekoprojektu dla szerokiej gamy produktów, ESPR ma na celu zwiększenie gospodarowania surowcami, produktami, a w efekcie – odpadami. Tym samym, skłonienie przedsiębiorstw zajmujących się handlem elektronicznym do oferowania produktów przyjaznych dla środowiska.

Po raz pierwszy w UE zostaną wprowadzone tez nowe wymogi dotyczące paszportu cyfrowego dla wszystkich produktów regulowanych przez ESPR. Pisaliśmy szerzej o paszporcie cyfrowym tutaj.

ESPR ma skutecznie odciągać firmy od niszczenia niesprzedanych produktów - zobowiąże je do podjęcia kroków, aby temu zapobiegać. Ponadto w UE będziemy mieć zakaz niszczenia niesprzedanej mody (odzież + obuwie), z odstępstwami dla małych firm i okresem przejściowym dla średnich. Jeśli duże firmy będą niszczyć niesprzedane rzeczy, będą musiały publicznie o tym poinformować – ile i dlaczego.

Po powołaniu europejskiego Forum Ekoprojektu, (250 organizacji z UE) w w 2024 r. II kwartale Nowego Roku należy oczekiwać przyjęcia i publikacji pierwszego planu roboczego ESPR.

Można oczekiwać, że wymogi ekoprojektu wejdą w życie jednocześnie dla wszystkich towarów na rynku. Są wśród nich priorytetowe: żeliwo i stal, aluminium, tekstylia,  meble, materace, opony, detergenty, farby, smary, chemikalia, produkty związane z energią, elektronika.

2) Prawie pół świata na TAK, z wyjątkiem USA.

80 krajów w lipcu 2024 r. doszło do porozumienia w sprawie zasad rządzących globalnym handlem cyfrowym, w tym uznawania podpisów elektronicznych i ochrony przed oszustwami internetowymi. W negocjacje zaangażowało się 91 ze 166 członków Światowej Organizacji Handlu, w tym Chiny, Kanada, Argentyna, Nigeria i Arabia Saudyjska. Negocjacje trwały 5 lat, kraje-koordynatorzy: Australia, Japonia i Singapur doprowadziły do powstania jednolitego tekstu, co UE uznała za „historyczną wiadomość", a Wielka Brytania za "przełomowy". W Genewie, podczas finałowych rozmów nie udało przekonać do paktu Stanów Zjednoczonych.

Porozumienie dotyczy wszystkich uczestników gospodarki cyfrowej. Zobowiązuje ich do cyfryzacji dokumentów i procesów celnych, rozpoznawania dokumentów elektronicznych i podpisów elektronicznych. Wprowadza zabezpieczenia prawne przed oszustami internetowymi i wprowadzającymi w błąd oświadczeniami o produktach. Kraje będą dążyć do ograniczenia spamu i ochrony danych osobowych, a także oferować wsparcie krajom najsłabiej rozwiniętym pod tym względem.

USA stwierdziły, że tekst paktu jest niewystarczający i potrzebne są dalsze prace. Brazylia, Indonezja i Turcja również miały zastrzeżenia. Indie i RPA były szczególnie krytyczne. Pomimo tego, udział UE w porozumieniu podkreśla zaangażowanie w bezpieczne praktyki w handlu cyfrowym.

3) 15 proc. od najbogatszych

Globalny minimalny podatek od korporacji/osób prawnych, którego wprowadzenie opóźniało się, doczekał się poważnych deklaracji w 2024 r. Inicjatywa ta narzuca minimalną efektywną stawkę podatkową 15 proc. dla przedsiębiorstw wielonarodowych, o rocznych światowych przychodach powyżej 750 mln euro.

Wprawdzie w czerwcu 2024 delegaci z prawie 130 krajów nie sfinalizowali w całości warunków międzynarodowego traktatu, który dotyczy głównie dużych, amerykańskich firm cyfrowych, tj.: Google, Amazon, Apple, ale nie oznacza to, że w tej sprawie nastąpił impas.

Już w 2021 kraje doszły do zgody, w ramach której ustaliły 15 proc. minimalną stawkę podatku dochodowego od osób prawnych. Lub mogą też zastosować opłatę wyrównawczą dla dużych międzynarodowych korporacji, rejestrujących zyski w krajach o niższych stawkach.

W ramach wdrażania postanowień porozumienia, pierwsza grupa 19 krajów podpisała latem lub zobowiązała się do podpisania dokumentu, który pozwala tym rozwijającym się opodatkować korporacje. Np., Tajlandia ogłosiła plany wdrożenia globalnego podatku od osób prawnych od 1 stycznia 2025 r.

Wprawdzie rzecz nie dotyczy bezpośrednio e-commerce, ale działanie to ma na celu ograniczenie przenoszenia zysków zagranicę tam, gdzie są niższe skale podatkowe, niezależnie od tego, gdzie prowadzi się działalność. Ale na pewno będzie to mieć wpływ na bardziej zrównoważony rozwój świata.

Autorem artykułu jest Paweł Oksanowicz, Head of e-Izba Think Tank Odpowiedzialny e-Commerce / ESG